30 August 2020

Interview with Senator Imee Marcos (SIM)

on DZBB with Nimfa Ravelo

Re: PhilHealth

RAVELO: Magandang umaga po sa inyo, Senator

Marcos.

SIM: Happy Sunday, Nimfa, sa lahat ng

taga-pakinig ng DZBB. Naku talagang korek kayo d’yan, talagang napakalabo

nitong PhilHealth sa gitna ng pandemya. Natuklasan na wala na palang datung,

wala nang pera yang inaasahan natin na P220 billion na lahat yan na hanggang

ngayon hindi malaman kung magkano ang natitira.

SIM : Talagang napakagulo nila. Para sa akin

ang tunay na solusyon, ayan na, IMEE SOLUSYON, agad-agad nating paghatiin ang

mga problema. Unang una, yung problema sa pera kasi kailangan nating malaman

magkano ang pera d’yan, at yung COA paupuin na dyan o di kaya papuntahin na rin

bukas kasi sila ay member sa board ng PhiLHealth. Alamin ng ating COA magkano

ba talaga ang perang natitira para tuloy-tuloy ang pambayad ng mga ospital kasi

sa mga nagkakasakit, at puros imbestigasyon, para tuloy-tuloy ang tulong sa

tao.

SIM: Ikalawa, yung problema naman ng legal,

yung mga sinasabing mga kaso dito sa Ilocandia, pikon na pikon kami sa Region 1.

Merong 350 cases na hindi minsan napaylan ng kaso, saan ka nakarinig. So,

nagtake-over na si DOJ secretary Guevarra at sa wakas sabi nila within 30 days

ipa-file niya ang kasong kailangang i-file. Higit sa lahat yung mga kaso d’yan

sa ating mga opisyal at sinasabing mga mafia at sinasabing, ay nako, godfather,

mga godmother, naku pambihira talaga at dapat talaga i-file na ang mga kasong

yan at alamin na asan ba talaga ang relasyon ng DOH at PhilHealth, bakit parang

nakikisuob sila sa isa’t-isa katulad ng pneumonia at upcasing, mga ubo-ubo, yan

sipon-sipon biglang P15 thousand ang singil ng PhilHealth sa kada isa.

SIM: At last but not least yung IT. Ang IT kasi

sa computer, d’yan nag-umpisa ang problema kasi tama naman si Chair Morales na

walang mangyayari kapag hindi naayos ang IT para malaman sa milyon-milyong

members sino ba talaga ang totoo at matigil na ang pagbabayad ng dialysis sa

patay.

RAVELO : Yung IT kasi pinupush na, kaso may

overpricing naman daw.

SIM: Oo, grabe yang IT na yan at saka

tuloy-tuloy na, taon-taong P2 billion plus inilalagay, hindi naman tumitigil,

saka hindi malaman sino ang buhay at patay, talagang grabe. So, ang solusyon

d’yan sa tingin ko i-outsource yan sa pribadong sektor na IT naman talaga na

kabisado ang big data, at magpatulong sa SSS. Bakit kayang-kaya ng SSS, tignan

ninyo, milyon-milyon kaya yung member, hindi naman nagkakabulilyaso. Pahirapan

nga lang pag senior, pero andiyan yung lista at lista lang.

SIM: At yung ating mga OFW takot na takot sila

sa 3% premium na kailangang bayaran. Eh di ba narinig nating lahat na sinabi ni

Secretary Jun Duque na ayaw na din daw nya sa 3%, aba’y tanggalin niya,

ipinangako nya.

RAVELO: Bukas daw po magkakaroon na ng bagong

presidente ng PhilHealth, ah of course hindi ito yung ultimate solution, hindi

ho ba, kasi nakailang palit na parehong pareho pa rin, so kahit nag-resign na

si PhilHealth President Morales pati si

Atty. del Rosario, ah dapat tuluyan pa rin sila ng kaso, tama ho ba?

SIM: Oo, syempre naman, kailangan tuloy-tuloy

yung mga imbestigasyon, yung kaso. Pero mas importante para sa akin, ang tunay

na solusyon ay eh ayusin yung pera d’yan at yung upcasing para tuloy-tuloy rin

ang serbisyo sa tao, at yung ipambabayad sa ospital, lalo ngayon sa panahon

ng pandemya dapat walang tigil. Kaya

kung care-taker naman yan, alam naman nating hindi isang tao lang ang gumagawa ng mga

karumal-dumal na mga pangyayari d’yan sa Philhealth. At ah apat na, naka-apat

na chairman na ata si Presidente Duterte, papalit-palit wala namang

pagbabago, ibig sabihin, hanggang

regional director, hanggang accounting, auditing, lahat ‘yan talaga kailangang

palitan lahat.

RAVELO: So, Ma’m, ang nagresign po effectively,

sinibak din. Ang sinasabi lang nag-resign si Morales, tapos po si Atty. Del

Rosario. Ma’m yung ibang mga opisyal po like si Senior Vice President Limsiaco,

hindi ho ba siya ang nag-release ng pondo para sa interim reimbursement mechanism,

tapos si . . .

SIM: Oo, sinibak yun ha, si Limsiaco,

pambihira. Alam na lahat ng mga tao sa Palawan, kasi yung asawa n’ya

taga-Leyte, eh alam naming. Eh yung sa ospital sa Samar tinira nga eh, kaya

naiinis talaga ako sa Philhealth, yung una talaga sa Region 1, yung sa

Ilocandia, tapos yung sa releases sa Covid, dyan naman sa Samar.

RAVELO: Ma’m, ano yung info nyo kay Limsiaco? Alam

ko po sa hearing siya po yuong sa releasing ng pondo sa IRM

SIM: Oo. Siya talaga yung nasa finance kaya

marami talaga siyang kinakailangang ipaliwanag, tapos yung ibat-ibang legal

hindi naman mag-isang legal yun eh, yung Fontalia, yung pinag-ah, ano sabi?

Kinontempt yata ng Lower House sa Kongreso, pagkatapos meron pa rin yung IT,

yun din, yong tropa ng IT ang gulo-gulo ng sagot, bandang huli hindi na

nakasagot, tapos inamin na lang nagsinungaling yung isa, ano ba yon?

RAVELO: Tapos, Ma’am, si Mr. Arnel de Jesus

siya yung O-I-C ngayon, Senior Vice President din po s’ya, s’ya yung O-I-C na

itinalaga. Meantime na walang president, eh s’ya rin po yung nagdepensa ng IRM

at saka nag, tawag dito, s’ya yuong nagsabi pwede namang magbigay sa mga

dialysis center at maternity clinic. Pero, Ma’am, hindi sila nag li-leave of

absence at hindi rin sila sinususpinde.

SIM: Tama yun, yan na yata yung naging cycle na

yata sa PhilHealth, yung mga me kasalanan eh juggle-juggle lang nila, talagang

sina-shuffle-shuffle, napo-promote pa yung mga naipit dun sa WellMed last year.

Katako-takot na imbestigasyon, intense na intense, wala rin! Naku, pinadala pa

sa Maynila, na-promote pa ng bonggang-bongga.

SIM : Ayan, ano ba naman mga yan, kaya eto nga

maraming naghudyat din kay Mr. de Jesus, pero pagka-alam ko naman maayos naman

yung tao pero tingnan natin, talagang as I said, paghatian natin yung trabaho,

kasi kailangang tuloy-tuloy ang serbisyo, dapat hindi maantala ang pagbabayad

ng mga ospital lalo na sa panahon ng Covid, and we continue this investigation.

Tutal hindi naman daw lalagpas sa 30 days yung imbestigasyon ng DOJ.

RAVELO: Last point sa mga opisyal ng

Philhealth, Kayo ho ba ay sang-ayon na sila ay dapat sampahan ng kaso dahil sa

IRM, overpricing umano ng IT?

SIM: Dapat, dapat talagang kasuhan yung dapat

kasuhan, pagka binilang mo nga yung nawawalang pera, eh higit bilyon-bilyon,

mga P15 billion ang sabi ng iba , over time P150 billion, ay naku yung

bilyon-bilyon parang senti-sentimo lang grabe! Kaya yung sinasabi nga ng iba

baka umabot nga ng plunder yung karamihan d’yan, pagkat eh pagkalaki-laki nga

ng mga halagang nawala.

RAVELO: Senator Marcos, paano po si Health

Secretary Francisco Duque the Third na siya

nga pong chairman ng board ng PhilHealth? Eh sabi nga po ni Atty. Keith eh siya

nga daw po ang allegedly godfather ng mafia sa PhilHealth.

SIM: Oo, me sinasabi nga at narinig ko si

Senator Ping Lacson na ang sabi naman ni Sen. Ping na wala pa raw ebidensya na nagli-link kay Sec.

Duque sa PhilHealth. Ako, with all due respect, palagay ko meron na, so

kailangang tinitingnan natin maige. Kailangang tingnan muna natin ng maige,

tingnan natin ibuo muna ang kaso, maganda nandyan ang DOJ, mas lalong maganda

yung COA nariyan para maliwanag ang makita natin. Kasi unang-una dun sa

conflict of interest wala nang tigil yan.

SIM: Kasi dito sa amin ano, taga-Ilocos ako,

narito ako no, alam na alam namin na ang gusali na dating ospital ng pamilya Duque

yun ang sa Philhealth noong mismong siya

ang nandun, tapos nangangalakal talaga

yung ibat-iba nilang kumpanya sa medical supplies at sa medical

equipment. Aba’y bakit ganon, sabi nga hindi raw direktamente sa Philhealth,

palagay ko pag nakuha ang istoryang yan, baka makita natin na ang kabuuan at

kuneksyon. Ang buong sistema eh ang gulo.

RAVELO: Ma’am yung pagsibak po kay Sec. Duque,

isa dapat sa solusyon sa problem sa PhilHealth?

SIM: Well, alam naman natin si Presidente no,

si Presidente Duterte natin naiinis yan pag pinangunahan. Mas lalong

“he’ll dig his heels in” ika nga. Pero nag-suggest na kami ng ganyan, pero

nasa presidente na talaga yan kung ano ang gagawin. Naiintindihan ko rin na

napakahirap naman magbitiw ang hepe mo pagka lumalaban ka na ng gera, eh gera

ng Covid, eh biglang changing management, extreme eh, talagang pangit yon kaya

lang wala pa rin namang nangyayari, nahihirapan pa rin ang tao. Eh palagay ko

mas okay pag pag-isipan na lang or eto nga tulungan na lang natin ang DOH

somehow, kasi talagang hindi kaya.

RAVELO: Pero, Ma’am, masasabi bang isa sa mga

problema sa Philhealth si Sec. Duque?

SIM: Well, maraming nagsasabi dun, kaya nga

noong una sabi nga namin hindi ba pwede magbitiw na para wala nang haka-haka,

kasi halimbawa kami no, ang dami-daming talagang reklamo lalo sa amin, eh noon-noon

pa dami nang reklamo ng mga tao, wala na kaming mapag-iwasan talaga, wala na

kaming ma-explain, wala na kaming dahilan, excuse, wala na kaming masabi, kasi

sIyempre ipinagtatanggol namin ang gobyerno, kasi andyan ka, inihalal ka, wala

kang magawa kasi yung DOH hindi responsive at all.

RAVELO: Kaya tuloy ang sitwasyon natin, Ma’m,

dapat na nagko-concentrate tayo sa dun sa pandemya, ang ating pinag-uusapan

yung katiwalian sa PhilHealth hindi ho ba?

SIM: Yah, hindi na dapat. Talaga dapat

nakatutok tayo sa mga nagkakasakit-sakit, yung infection, yung testing at yun

ang tinutukan namin sa Bayanihan 2. Pero like you said, eh kapag lahat ng perang

yan inilaaan sa mga taong hindi seryoso, tapos may nababalitaan ka pa na

katakot-takot ang pera sa pandemya, talagang nakakasira ng loob.

RAVELO: Ma’m, siyempre po magrerekomenda ang

senado na pagsasampa ng kaso, ng mga remedial measures, pero eventually ang

hinihintay din natin ang pagsasampa ng kaso ng Department of Justice, which is sana sa madaling panahon, hindi ho

ba?

SIM: Mukha namang mabilis yon, kasi sabi ni

Secretary Guevarra, 30 days kasi ayaw daw niyang tumagal sa kanya, mayroon daw

siyang ibang trabaho at higit sa lahat

na-warningan na lahat na paspasan ito, kasi hindi kakayanin na walang bayad ang

mga ospital, hindi makapagserbisyo ang mga ospital. Eh kasi puros utang nga ng

Philhealth, eh talagang pipilitin na lahat ng opisyal at oobligahin na tapusin

itong ang pamunuan sa Philhealth. ‘Wag naman whitewash sa sobrang bilis. Hindi

naman kami papayag don. Pero kailangan

talaga muna hatiin, ang solusyon d’yan hati-hatiin muna ang trabaho, isa-isahin

at one by one i-solve natin. At, well, nakatutok tayo sa pagsisisi sa lahat ng

tao, eh okay naman talaga hatulan mga yan, pero sa kabila non, mas importante

eh tuloy-tuloy ang serbisyo.

RAVELO: Eh, Ma’m, me binanggit kayo kanina na

yung investment po, ano tawag dito, pondo ng philhealth na P200 biillion na

magkano na nga ba? Napag-usapan sa mga pagdinig possible na nawala sa

katiwalian yung nawala yung P15 billion pesos, tapos yung korapsyon dahil sa

mga upcasing. Pero yung hindi pa napag-usapan yung investment, di po ba? Ang

PhilHealth, nag-iinvest po yan, ini-invest yung pondo nito sa ibat-ibang

kumpanya. Hindi po ba yan natatanong, yun ho ba ay babalikan nyo, sakto

tatalakayin na ang national budget, bibigyan ulit ang Philhealth ng more than

P71 billion pesos?

SIM: Tama, kasi ang argumento ng gobyerno sa

Philhealth P71 billion taon-taon. Syempre kakalkalin na naman namin yung mga

dati kasi ang bilang ko dyan eh P220 billion yung tinatawag na reserved fund. Nababalitaan

ko noon pa, wala pang Covid, wala pang pandemya, wala pang SARS, wala pang

anything, eh talagang pinagkukunan yan tuwing me lugi ng Philhealth. Sinasabi

nila kasi yung binabayad daw nila sa ospital ay mahigit pa sa P71 billion na

binibigay ng gobyerno, ng Presidente, sa kanyang lang badyet.

SIM: Kapag lumalampas yan sa P71 billion, dukot

sila ng dukot doon sa reserved fund, pambihira talaga. Eh di siyempre nabawasan

na daw yon over time. We don’t know what’s left there. Isa pa yung binabanggit

mo supposed to be kapag GOCC, mag-iinvest ka lang sa DBP, Land Bank, sa

gobyerno. Sa madaling sabi, very very conservative zero rates. Pero balita nga,

kung saan-saan daw sila nag-invest kaya nagtataka ako, samantalang kung

tutuusin yung Philhealth kulang-kulang pa yung offices nila, nangungupahan pa

sila, kung saan-saan sila nakaupo, eh ba’t ganon sa dinami-dami ng pera hindi

makapagbigay ng serbisyo.

RAVELO: May opisina pang tumutulo daw yung

tubig.

SIM: Dito sa amin yon eh, kasi nga

nagkabukingan nga na Duque property nga yung office sa Region 1, kaya lumipat

noong December. Eh brand new biglang tumulo, hindi naman nakuryente, ang tubig

galing daw sa bombilya, ano ba yun?

RAVELO: Eh, Ma’m, habang yung committee report

ay ilalabas daw ni Senate President Tito Sotto sa Tuesday, nag-submit po kayo

ng recommendations Ma’m?

SIM: Ah lahat kami nag-submit ng ibat-ibang

recommendations, sana nga maayos na yan sa lalong madaling panahon. We need to

get it out of the way, kailangang tutok nga tayo. Eh talagang nahilo kami dun

sa investigation sa Philhealth, di ko naman akalain na ganon na kalala at

parang walang pakundangang kuha ng kuha, bayad na ng bayad, ang dami-daming

pekeng claim, ang daming patay nabibigyan ng pera, non- existent hospitals.

Ganon, hindi mo talaga maintindihan yung solusyon. Pero para sa akin, ang

solusyon ay ang problema eh hatiin mo na sa tatlo eh, yung malaki, yung ilan,

ikalawa yung legal, yung ikatlo IT, tutukan na natin yan,

RAVELO: Ma’m yung last questions tungkol sa

Philhealth. Solusyon ho ba dito ang privatization ng Philhealth?

SIM: Yes, alam ko na-recommend yan ni Stella

Quimbo, congresswoman natin taga-Marikina. Kaya lang sa tingin ko isa-isahin

muna natin ang problema. Masyadong radikal ito dahil kung papalit-palit ang

head, wala ring nangyayari, bigla ring papalit-palit rin yung korporasyo., Sa

tingin ko tingnan na muna natin, i-analyze na muna ng maige.

SIM: Sa palagay ko, ang tama don

kayang-kayang i-outsource yung ibang

bagay tulad ng IT. Kung kinakailangang i-outsource na yan sa third party o di

kaya magpatulong sa sistema ng SSS, kayang i-outsource yon. Pero yung buong-buo

i-pa-privatize, may issues din yan sa tinatawag nating public funds ano, kasi

pera ng gobyerno yan, hindi pwedeng ilagay sa kamay ng pribado. Magiging

provocative. Natakot din ako dyan kasi alam naman natin magiging obligado, obligadong

mag-profit, kailangang kumikita. Eh baka magsitaasan ang mga premium. Mabagal

din yung bayad sa mga ospital, kaya heto

na naman tayo. It has its own set of problems and I think kaya kulang na kulang

tayo sa pag-aalam ng tunay na sitwasyon.

RAVELO: Parang ah, one problem at a time.

SIM: Korek. Hinay-hinay. Inot-inot, sa Ilocano.

One by one, para hindi tayo maantala ang serbisyo.

RAVELO: Isa na lang, Senator Imee Marcos, kasi

marami pong tumatawag dito, maraming nag-titext tungkol sa Social Amelioration

Program. Hindi pa po nila natatanggap ang kanilang SAP. Hihingi lang po ako ng

dagdag boses para maisaayos lang ang pagbibigay tulong para mabigyan ang mga

hindi nabigyan at di mabigyan yung hindi dapat.

SIM: Ito ang solusyon, IMEE SOLUSYON, talagang

ipinagpipiliatan! Ah ang totoo, hawak ko kasi yung badyet ng DSWD sa papasok na

naman ng badyet, ako na naman magde-defend sa budget nila. Eh kaya nakatutok ako sa SAP nila. Inis na

inis nga ako, ano na nangyayari, pambihira kayo.

SIM : Unang-una, naging isyu yan sa listahan

paano dun sa SAP. Una, alam naman natin, 4Ps lang ang talagang suki nila, ng

DSWD, period. Pero dun sa batas, ang sabi lahat ng informal sector, eh wala

namang listahan ng informal sector. Eh sino ba namang me alam ng barber, ng

namamasada, nagsasakay at nagbubuhat ng kargador sa pier? Wala naman kasing

listahan yang DSWD, DOLE, kasi nga un-registered ang informal sector. Nakikita

natin pero wala naman me alam, Nagkaloko-loko na, kasi ang alam lang ng DSWD, 4Ps

na pantawid nila, tapos yung mga turo sa kanila ipamigay rin sa informal. Eh sa

listahan ng informal, napilitan na ang DOLE at DSWD at lahat na pumunta sa mga

barangay, sa mga mayor. Eh sabi ng ibang mayor, “Ay nako, bahala na kayo

sa buhay nyo, wala na kaming pakialam dyan at sisisihin na lang kami kapag

hindi nabigyan”. So, maraming hindi rin tumulong, hindi nakialam,

ninerbyos, maraming hindi nabigyan. So, yan ang nangyari, yun ang listahan kung

sino-sino nabigyan na hindi mo akalain at talagang yung mga nangangailangnan

hindi naabutan.

RAVELO: Yung mga nangangailangan, hindi

nabigyan at hindi nangangailangan nabigyan.

SIM: Tapos yung second SAP, kasi naalala nyo,

first batch yon, pagkatagal-tagal yung second batch, marami na namang reklamo.

Paano, para mapabilis, idinaan yata sa ibang ah payment portal at ibat-iba pang

nagpapadala ng pera. Eh ang kaso, nagrereklamo yung mga tao, paano pipila sila

ng ilang oras, matapos yun may kaltas na P50 at mahigit pa. Kaya nagulat naman

ako, ba’t naman ganon?

RAVELO: So, paano yan, sisingilin nyo ang DSWD

ng paliwanag sa budget hearing?

SIM: Well, sa unang-una, sa Bayanihan 2, iba na

ang patakaran. Hindi na yung SAP na pangkalahatan, yung P5k, P6K, wala na yung

ganong flat rate across the board, at hindi lang DSWD na mangangatawan d’yan,

kundi iba-iba na. So, meron tayong support sa impacted sector na under DOLE, subsidy

for transport, health wokers, education.

SIM: Medyo nakahimay na siya, so tututukan

natin, ng DOLE, DSWD, ating pamahalan at IATF, kung sino itong sector. Halimbawa,

yung mga sa akin ano, sana mga movie workers

at yung TV film workers na natanggal sa trabaho sa Mowelfund yan, kung

magkautang ba naman yung transport group siyempre ililista din, yung sa tourism.

So, kanya-kanyang listahan para medyo totoo naman. Yung DSWD, ang matitira sa

kanila yung P6 million na lang, yung mga namatayan, ano ba tawag dun? “In crisis

situations” ka lang. Sinabi ko naman sa DSWD, dahan-dahan kayo kasi, ang

nangyayari, napupulitikal yan. Huwag kayong magpa-bully diyan at siguraduhin na

may na-verify na may namatay nga, pamilyang totoong may sakit kasi maraming

nagsasakit-sakitan kapag may distribution na.

RAVELO: Basta yan po ay kailangang tutukan,

bantayan sigraduhing magbibigay ang mga dapat bigyan sa madaling panahon.

SIM: Magandang suggestion yung i-digitize,

talagang kailangan natin yun, national ID once and for all. I-digitize na yan,

kasi ang kinatatakutan ko pag pumipila, isa pa yang nalolokah ako sa DSWD.

DSWD, sabi ko, ‘wag naman kayong tumawag yung sabay-sabay, yun ang

nagpapalaganap ng Covid. Kung yun lang ang oras mo, dun lang tawagin ang mga

tao, habaan ang hours of distribution. Huwag nang papilahin ng pagkarami-raming

siksikan.

RAVELO: Totoo yan, Ma’m. Sa Laguna, sa amin,

mula Majayjay, pupunta pa sa Nagcarlan at Liliw, Laguna, mangingibang bayan pa,

lumalabas pa yung mga senior citizen.

SIM: Grabe, nabalitaan ko natutulog na dun sa

katagalan at kahabaan ng pila. Ang sabi ko sa DSWD, yung kaya lang ninyo, yun

lang ang tawagin ninyo hanggang gabi. Bumalik kayo the next day, ‘wag kayong

ganyan, kayo ang unang mala-lockdown!

RAVELO: Anyway, salamat po sa inyong oras.

SIM: Thank you, Nimfa.